5. Uluslararası Muğla Arıcılık Ve Çam Balı Kongresi

GENEL BİLGİLER

1-5 Kasım 2016 tarihleri arasında – Ölüdeniz Liberty Lykia Otel’de gerçekleştirilen 5. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi kapsamında dünyada ve ülkemizde sektörün durumu ve geleceği,arı yetiştiriciliği, koloni yönetimi, gen kaynaklarının korunması, ıslahı ve kullanımı, ana arı üretimi ve damızlık sorunu, arısağlığı, hastalık ve zararlıları, arı ürünleri ve üretim teknolojileri, kalite ve pazarlama, gıda güvenliği ve sürdürülebilirlik, arı-orman ve çevre ilişkileri, idari ve hukuki konular, tozlaşma, üretim alanlarının organizasyonu ve rasyonel kullanımı, yeni üretim alanlarının açılması, yerleşim sorunları ve apiterapi gibi konularilgili bakanlıklar, üniversiteler, çeşitli illerin arı yetiştirme birlikleri, Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği, sanayiciler ve çok geniş bir üretici kitlesinden oluşan bütün paydaşlarla birlikte tartışılmıştır.Bu bağlamda ele alınan başlıca konulardan aşağıda sunulan temel çıktılar elde edilmiştir.

Kongremize 25 ülkeden 400’ü yabancı katılımcı olmak üzere toplamda 1980 kişi katılımda bulunmuştur. Kongremizde 79 sözlü akademik sunum, 5 üretici sözlü sunumu ve 140 adet de poster sunumu yapılmıştır. Ayrıca yerli ve yabancı 50 stand kongremizde kurulmuştur.

Kongrede sunulan bildiriler, ülkemiz ve dünya genelindeki arı ırklarında gözlenen genetik kirlenme sorununun acilen ele alınması gerektiğini ve aksi halde toplu arı ölümlerinin daha korkutucu seviyelere ulaşabileceğini vurgulamıştır. Dünyadaki arı ırklarının yaklaşık % 20’sini barındıran bir gen merkezi durumunda olan Türkiye’de ciddi bir damızlık ana arı sorunu yaşanmaktadır ve ülke arıcılığını tehdit eden bu sorun acilen çözüme kavuşturulmalıdır. Ülkemizde gerçekleştirilen ticari ana arı üretiminin özüne uygun olarak yapılması ve yasak olmasına rağmen yurt dışından çeşitli yollarla kaçak ana arı girişinin ve kullanımının önlenmesi için gereken düzenlemeler ve yaptırımlar acilen hayata geçirilmelidir.

Kongre kapsamında, Türkiye’de ıslah konusunda çalışma yapan zooteknist, biyolog, veteriner ve bakanlık yetkilileri ile genel bir “Ülkesel gen kaynaklarının belirlenmesi, korunması ve ıslahı” konulu üst kurul çalıştayı düzenlenmiş ve uygulanacak proje ve yöntemler konusunda görüş birliğine varılmıştır. Çalıştay sonunda, elde edilen damızlıkların üreticiye aktarılması konusunda önemli kararlar alınmıştır. Ayrıca arı-orman ilişkileri çerçevesinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın talebi üzerine gerçekleştirilen bir başka çalıştayda, üreticinin sorunları, beklentileri ve bakanlık yetkililerinin konuya bakış açıları, verilen hizmetler ve üreticiden beklentileri tartışılmıştır. Bu çalıştay sonucunda üretim alanlarının üreticilere daha çok açılması,rasyonel kullanımı, ormanların korunması, ıslahı ve yeni bal ormanları oluşturulması konusunda önemli adımlar atılmıştır.

Kongrede, ülkemizde üretilen çeşitli balların ve özellikle çam balının, dünyaya tanıtılabilmesi amacı ile gereken standartların oluşturulması ve bu alandaki bilimsel çalışmaların desteklenmesinin önemi ortaya konmuş ve dünyada bir tekel konumunda olduğumuz çam balı üretiminde ulusal bir strateji planının gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca arıcı kayıt sisteminin detaylandırılması ileüretim çıktılarının kayıt altına alınmasının önemi anlatılmıştır.

Kongre kapsamında temizlik, hijyen ve dezenfeksiyonun önemi vurgulanmış, bakım hatalarından kaçınılmasının önemi açıklanmıştır. Varroa’da toplu mücadelenin önemi ve ruhsatsız arı ilaçlarının arıcılığımıza verdiği zarar net bir şekilde ifade edilmiştir. Aynı zamanda son yıllarda yaygınlaşan Nosemaceranae hakkında bilgiler verilmiş, tedavi ve korunması hakkında önerilerde bulunulmuştur. Özellikle Amerikan Yavru Çürüklüğü konusunda ilaç kullanımının gereksizliği vurgulanmış, hemen hemen her olguda ülkemizde yasak olan antibiyotiklerin kullanımının sakıncaları aktarılmıştır. Sağlıklı girdi kullanımının önemi vurgulanmış ve bu doğrultuda temel petek üretim ve basım tesislerinde kapsamlı kontrol ve denetim mekanizmalarının hataya geçirilmesinin gerekliliği ortaya konmuştur. Üreticilerin arı sağlığı konusunda sürekli eğitimler ile bilgilendirilmesinin önemi vurgulanmış, ruhsatsız ilaçların merdiven altı üretimi ile ivedilikle mücadele edilmesinin gerekliliği ve cezai yaptırımlar konusunda düzenlemelerin şart olduğu yönünde bilgiler ortaya konmuştur. Kongrede sağlıklı arı, sağlıklı ürün ve sağlıklı yaşam ana teması katılımcılara kapsamlı olarak aktarılmıştır.

Bu kongrede kapsamlı bir şekilde ele alınan apiterapi ve apimedika konusunda geniş bilgilendirme ve uygulama çalışmaları gerçekleştirilmiş ve özellikle bu konuda ileri gelen ülkelerden katılan bilim insanları tarafından konunun önemi ve uygulama yöntemleri tartışılmıştır. Özellikle sağlık bakanlığı tarafından uygulanabilir, tamamlayıcı, destekleyici ve alternatif tıbbi uygulamalar çerçevesine dahil edilen apiterapinin, ülkemiz arıcılığı açısından insan sağlığı ve sektöre olan ekonomik katkısı vurgulanmıştır.

KONGRE SONUÇ RAPORU

1-5 Kasım 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen 5. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi kapsamında dünyada ve ülkemizde sektörün durumu ve geleceği,arı yetiştiriciliği, koloni yönetimi, gen kaynaklarının korunması, ıslahı ve kullanımı, ana arı üretimi ve damızlık sorunu, arı sağlığı, hastalık ve zararlıları, arı ürünleri ve üretim teknolojileri, kalite ve pazarlama, gıda güvenliği ve sürdürülebilirlik, arı-orman ve çevre ilişkileri, idari ve hukuki konular, tozlaşma, üretim alanlarının organizasyonu ve rasyonel kullanımı, yeni üretim alanlarının açılması, yerleşim sorunları ve apiterapigibi konularilgili bakanlıklar, üniversiteler, çeşitli illerin arı yetiştirme birlikleri, Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği, sanayiciler ve çok geniş bir üretici kitlesinden oluşan bütün paydaşlarla birlikte tartışılmıştır.Bu bağlamda ele alınan başlıca konulardan aşağıda sunulan temel çıktılar elde edilmiştir.

1-Arıcılığın Dünyadaki Durumu, Doğaya ve Ekonomiye Katkısı

Doğaya sağladıkları polinasyon hizmetlerinin yanında, bal arıları özellikle kırsal kesimde çok önemli bir geçim kaynağı oluşturmaktadır. Çok değerli bir üretim faaliyeti olan arıcılığın önemi tüm dünyada giderek artmaktadır. Türkiye kaliteli bal üretim ve ihracatı açısından çok büyük bir potansiyele sahiptir ve bu potansiyel, uluslararası standartlar doğrultusunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, üniversiteler, üreticiler ve ihracatçı birliklerin ortak eylem planları ile geliştirilmeli ve böylece doğaya ve ekonomiye olan katkıları artırılmalıdır. Ülke arıcılığının beklenilen seviyelere ulaşabilmesi amacı ile üreticiler sistemli bir şekilde uygulanan eğitim programları yardımıyla güncel teknik bilgiler ile donatılmalıdır.

2- Arı Irkları ve Islah

Kongrede sunulan bildiriler, ülkemiz ve dünya genelindeki arı ırklarında gözlenen genetik kirlenme sorununun acilen ele alınması gerektiğini ve aksi halde toplu arı ölümlerinin daha korkutucu seviyelere ulaşabileceğini vurgulamıştır. Dünyadaki arı ırklarının yaklaşık % 20’sini barındıran bir gen merkezi durumunda olan Türkiye’de ciddi bir damızlık ana arı sorunu yaşanmaktadır ve ülke arıcılığını tehdit eden bu sorun acilen çözüme kavuşturulmalıdır. Ülkemizde gerçekleştirilen ticari ana arı üretiminin özüne uygun olarak yapılması ve yasak olmasına rağmen yurt dışından çeşitli yollarla kaçak ana arı girişinin ve kullanımının önlenmesi için gereken düzenlemeler ve yaptırımlar acilen hayata geçirilmelidir.

Kongre kapsamında, Türkiye’de ıslah konusunda çalışma yapan zooteknist, biyolog, veteriner ve bakanlık yetkilileri ile genel bir “Ülkesel gen kaynaklarının belirlenmesi, korunması ve ıslahı” konulu üst kurul çalıştayıdüzenlenmiş ve uygulanacak proje ve yöntemler konusunda görüş birliğine varılmıştır. Çalıştay sonunda, elde edilen damızlıkların üreticiye aktarılması konusunda önemli kararlar alınmıştır.

3- Arı ve Orman İlişkisi

Arı-orman ilişkileri çerçevesinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın talebi üzerine gerçekleştirilen bir başka çalıştayda, üreticinin sorunları, beklentileri ve bakanlık yetkililerinin konuya bakış açıları, verilen hizmetler ve üreticiden beklentileri tartışılmıştır. Bu çalıştay sonucunda üretim alanlarının üreticilere daha çok açılması,rasyonel kullanımı, ormanların korunması, ıslahı ve yeni bal ormanları oluşturulması konusunda önemli adımlar atılmıştır.

Çam balı üretim alanlarında planlı bir şekilde transplantasyona izin verilmesi ve bu alanlardaki yapılaşmaların engellenmesi gerekmektedir. Arıcıların gezgincilik şartlarında konaklama yerlerinin, doğada sağlıklı şartlarda üretim yapabilmelerini sağlayacak şekildedüzenlenmesi (yol, su ve diğer temel ihtiyaçların karşılanabileceği alanların oluşturulması) gerekmektedir. Bu yaklaşımların ülkemiz bal marka değerinin geliştirilmesi konusunda büyük katkılar sağlayacağı kararına varılmıştır.

4- Arı Ürünleri

Kongrede, ülkemizde üretilen çeşitli balların ve özellikle çam balının, dünyaya tanıtılabilmesi amacı ile gereken standartların oluşturulması ve bu alandaki bilimsel çalışmaların desteklenmesinin önemi ortaya konmuş ve dünyada bir tekel konumunda olduğumuz çam balı üretiminde ulusal bir strateji planının gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca arıcı kayıt sisteminin detaylandırılması ileüretim çıktılarının(polen, propolis, arı sütü, vb) kayıt altına alınmasının önemi anlatılmıştır. Üreticilere gerekli eğitimlerin sağlanması ve arı sütü üretiminde deneyimli üreticilerin tecrübelerini diğer üreticilere aktarabilmeleri imkanı oluşturulmuştur. Bu amaç ile kongre kapsamında “Üretici Konuşuyor” başlıklı tartışma grubu oluşturulmuş ve bu konuda geleceğe yönelik eğitim programlarının arazi koşullarında gerçekleştirilmesine yönelik önemli kararlar alınmıştır.

5- Sektör Konuşuyor

Kongre dahilinde 2 akşam, 21:00-24:00 saatleri arasında, ülkemiz arıcılığının tüm sorunlarıtaraflarca (birlikler, yetiştiriciler, üniversiteler, kamu kuruluşları, sektör temsilcileri ve sanayiciler gibi) ele alınmıştır. Sorunlara ilişkin etkin çözüm önerileri de bu çalışma grubu içerisinde belirlenmiştir. Gezginci arıcılarımızın sorunları ele alınmış vebakanlık yetkililerine bu konuda talepler iletilmiştir. Ülkemizdeki koloni başına verim düşüklüğü sorununun üzerinde tartışılmış, floral alanların genişletilmesi ve bu alandaki desteklemelerin mevcut arıcılığın geliştirilmesi yönünde yapılması gerekliliği vurgulanmıştır.

Piyasadaki tatlandırıcı ve diğer yapay ürünlerin arıcılık sektöründe kullanımının önüne geçilmesi konusunda fikir birliğine varılmıştır.

Ülkemizdeki arıcılardan alınan toptan bal fiyatları arz-talep ilişkisine uyumlu değildir. Üreticiler, kilogram maliyetlerinin 3-4 TL aşağısına ürün satmak zorunda bırakılmakta ve üretim maliyetini karşılamak durumunda kalan üreticiler kredi batağına saplanmaktadır. Bu da ülke arıcılığımızın gelişmesine engel olmaktadır ve böylece bu mesleğe genç üreticilerin ilgisi giderek azalmaktadır. İlgili bakanlıkların bu konuya acilen bir bakış açısı getirmesi ve gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesinin gerekli olduğuna dair karar alınmıştır.Diğer sektörlerdeki destekleme modellerinin arıcılık sektörüne uyarlanabilmesi gelişmekte olan arıcılığımıza taze kan niteliğinde fayda sağlayacaktır.

6- Arı Sağlığı ve Girdiler

Kongrekapsamında temizlik, hijyen ve dezenfeksiyonun önemi vurgulanmış, bakım hatalarından kaçınılmasının önemi açıklanmıştır. Varroa’da toplu mücadelenin önemi ve ruhsatsız arı ilaçlarının arıcılığımıza verdiği zarar net bir şekilde ifade edilmiştir. Özellikle Varroa ile toplu mücadelede bakanlık destekli programların uygulanması üzerine kararlar alınmıştır. Aynı zamanda son yıllarda yaygınlaşan Nosemaceranae hakkında bilgiler verilmiş, tedavi ve korunması hakkında önerilerde bulunulmuştur. Özellikle Amerikan Yavru Çürüklüğü konusunda ilaç kullanımının gereksizliği vurgulanmış, hemen hemen her olguda ülkemizde yasak olan antibiyotiklerin kullanımının sakıncaları aktarılmıştır.

Sağlıklı girdi kullanımının önemi vurgulanmış ve bu doğrultuda temel petek üretim ve basım tesislerinde kapsamlı kontrol ve denetim mekanizmalarının hataya geçirilmesinin gerekliliği ortaya konmuştur. Üreticilerin arı sağlığı konusunda sürekli eğitimler ile bilgilendirilmesinin önemi vurgulanmış, ruhsatsız ilaçların merdiven altı üretimi ile ivedilikle mücadele edilmesinin gerekliliği ve cezai yaptırımlar konusunda düzenlemelerin şart olduğu yönünde bilgiler ortaya konmuştur. Kongrede sağlıklı arı, sağlıklı ürün ve sağlıklı yaşam ana teması katılımcılara kapsamlı olarak aktarılmıştır.

7- Apiterapi ve Apimedika

Bu kongrede kapsamlı bir şekilde ele alınan apiterapi ve apimedika konusunda geniş bilgilendirme ve uygulanabilirliği üzerine çalışmalar özetlenmiş ve özellikle bu konuda ileri gelen ülkelerden katılan bilim insanları tarafından konunun önemi ve uygulama yöntemleri tartışılmıştır. Özellikle Sağlık Bakanlığı tarafından,tıp hekimlerince kontrollü şartlar altında uygulanabilir, tamamlayıcı, destekleyici ve alternatif tıbbi uygulamalar çerçevesine dahil edilen apiterapinin, ülkemiz arıcılığı açısından insan sağlığı ve sektöre olan ekonomik katkısı vurgulanmıştır.

Sonuç olarak, bu kongre ülkemizin marka değerine önemli katkılar sağlamıştır. Gerek yurt dışı ve gerekse yurt içinde araştırmalar yapan bilim insanlarının akademik tecrübeleri, üreticiler ve sektör katılımcıları arasında paylaşılmıştır. Üreticilerimiz ile bilim insanlarımız arasında ortak bir bağ oluşturulmuş, ülke arıcılığının gelecekteki pozisyonuna daha pozitif bir bakış açısı kazandırılmıştır.

Kongre Düzenleyicisi
Ziya ŞAHİN
TAB Başkanı

Bilim Kurulu Başkanı
Prof. Dr. Muhsin DOĞAROĞLU

ULUSLAR ARASI MUĞLA ARICILIK VE ÇAM BALI KONGRESİ BAL YARIŞMASI

5. Uluslar arası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi kapsamında uluslararası çeşitli ülkelerden gönderilen bal numunelerinin duyusal analizleri 21-23 Ekim 2016 tarihlerinde yapılmıştır.
Yarışma, unifloral (tek çiçekli), polifloral (çok çiçekli) ve çam balı (salgı balı) olmak üzere 3 kategoride gerçekleştirilmiştir. Kongremizde bal yarışması iki aşamadayapılmıştır. Bal numuneleri öncelikle görsel / duyusal değerlendirmeye alınmış ve daha sonra seçilmiş olan ballar, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Gıda Analiz Laboratuvarında kimyasal olarak analiz edilmiştir. Yarışmaya katılan ballar üzerinde yapılan kimyasal analizler sonucunda elde edilen sonuçlar AB Konseyi’nin 20 Aralık 2001’de yayınladığı 2001/110/EC numaralı bal tebliği dikkate alınarak değerlendirilmiştir.

Yarışmanın basamakları aşağıdaki gibi gerçekleştirilmiştir.

Duyusal/görsel analiz kriterleri: 6 bölümde ele alınmıştır.

Görünüm,
Renk,
Koku,
Tat-aroma,
Doku-akışkanlık,
Kavanozun temizliği

Duyusal analizlerde en yüksek puan alan ilk %25’lik dilimdeki numuneler kendi kategorilerinde kimyasal analizleri yapılmıştır .Bal örneklerine uygulanan kimyasal analizler, 7 aşamada değerlendirilmiş olup bunlar;

Şeker profili,
Proline,
Nem,
pH ve Serbest asitlik,
C4 Şeker oranı (sadece çam ballarında test edilecektir),
İletkenlik,
Antibiyotik

BALYARIŞMASI DUYUSAL ANALİZ PANELİSTLERİ

	Adı – Soyadı	Kurumu
1	Prof. Dr. Mehmet Emin DURU	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
2	Doç.Dr. Mehmet ÖZTÜRK	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
3	Doç.Dr. Hüseyin TÜRKOĞLU	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
4	Yrd. Doç.Dr. Birsen BULUT SOLAK	Selçuk Üniversitesi
5	Dr. AkhtarMuhammad	KarachiUniversity-Pakistan
6	Prof George Zakynthinos	TechnologicalEducationalInstitute of Peloponnese- Yunanistan
7	Dr. Mesut Ertan GÜNEŞ	Uludağ Üniversitesi
8	Öğr. Grv. Fatih ÇAYAN	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
9	Gıda Müh. Yasin KIRGIZ	MAYBİR-MUĞLA
10	Gıda Müh. Şakir ADA	TAB adına-Tekirdağ Birlik Bşk
11	Ömer Faruk MANAV	Sektör-Dalaman
12	Alper KUYUCU	Sektör-Datça

BAL YARIŞMASI SONUÇLARI

	Katagori	KOD	Kimyasal Sonuçlar	Duyusal Sonuçlar	Toplam
Yarışmacılar	*Monofloral*		50%	50%	*100%*
KAZIM KARAKETOV-1. At Bashi	1.	BY01005	50,00	37,10	87,10

ANTONIS KOPANEZOS – KEKİK	2.	BY01002	43,82	43,00	86,82

MESUT ZEREN-KEKİK	3.	BY01012	48,01	37,00	85,01
GOUZEL SALİGASKAROVA	3.	BY01004	47,56	37,45	85,01


Yarışmacılar	*Polifloral*		50%	50%	*100%*
A.BAYRAM BODUROĞLU	1.	BY02051	44,47	43,50	87,97

GÜRSEL YILDIZ	2.	BY02025	44,76	42,20	86,96

SABAHATDİN YARAŞLIOĞLU	3.	BY02054	44,18	41,60	85,78


Yarışmacılar	*Salgı*		50%	50%	*100%*
YILMAZ KAYA	1.	BY03019	44,52	43,20	87,72

CENGİZ KÖSEOĞLU	2.	BY03024	44,09	42,80	86,89

SÜLEYMAN AVCI	3.	BY03022	44,60	40,70	85,30