ARI TÜRLERİ VE IRKLARI
Dünya literatüründe kabul görmüş arı ırkların şunlardır;
KARNİYOL ARI IRKI: Ana vatanı slovenya Koyu renkli kısa ve sık bir kıl örtüsüne sahip İşçi arılar gri ve siyah renkli görünürken ana arılarda daha çok gri ve kahverengi bantlar hakimdir En uysal arı ırkı olarak görülür Kışlama yeteneği iyidir Oğul verme eğilimi yüksektir Çevre şartlarındaki değişiklere adaptasyon yeteneği yüksektir. Karniyol arısı kovanlarını çok az şaşırırlar. Yağmacılığa eğilimleri düşüktür ve çok az propolis toplarlar. Yaşama gücü ve çevre koşullarındaki varyasyona uyma yeteneği yüksektir. Özellikle erken nektar akımından yararlanma bakımından çok uygun bir arı ırkıdır. 6,4-6,8 mm dil uzunluğuna sahiptir.
KAFKAS ARI IRKI: Ana vatanı Kafkasya’nın yüksek vadileri olarak bilinir. Bu ırkın dağ ve ova tipi olmak üzere iki çeşidi vardır. Biçim, büyüklük ve kıl örtüsü bakımından Karniyol ırkına benzerler. Koyu kitin rengine sahiptir. Kıl örtüsü Karniyol ırkına göre daha açık gridir. En uzun dilli arı ırkı olup dil uzunluğu 7,2 mm’ye kadar çıkabilmektedir. Bu nedenle derin tüplü çiçeklerden daha iyi yararlanırlar. Çok iyi nektar toplayıcısıdır. Bal verimleri yüksektir.
Kafkas arısı, nektar akımı başlar başlamaz yavru üretimini kesip nektar toplamaya başlarlar. Kış için de fazla bal depo ederler. Kafkas ırkı arı iyi yavru yetiştirir ve güçlü koloniler oluştururlar. Oğul verme eğilimi zayıftır, uysaldır ve çok fazla propolis kullanırlar. Yağmacılık ve kovanlarını şaşırma eğilimleri yüksektir.
İTALYAN ARI IRKI: Kökeni İtalya’nın Sicilya adasıdır. Kışları uzun süren, ılıman ve nemli geçen, nektar akımının iyi olduğu ve yazları kurak geçtiği yerlerde çok iyi sonuç vermektedir. İnce bir karın ve nispeten uzun bir dile sahip olup dil uzunluğu 6,3-6,6 mm’dir. Karın kitin rengi parlak olup sarı benekli bantlar bulunur. Kılları da sarımsı renkte olup bu durum erkek arılarda daha belirgindir. Genellikle uysaldırlar. İtalyan arısı, çoğalma yetenekleri yüksek olup, özellikle güçlü aileler ilkbahar başlarından sonbahara kadar çoğalmalarını sürdürürler. Oğul verme eğilimleri zayıftır. Güçlü koloniler halinde kışa girerler ve kışın fazla bal tüketirler. Hızlı petek örme yeteneğine sahiptirler. Az propolis taşırlar fakat yağmacılık ve kovanlarını şaşırma eğilimleri diğer ırklara göre fazladır.
ESMER ARI IRKI: Ana vatanı Orta Avrupa Alplerinin batısı ve kuzeyi ile orta Rusya’dır. Kısa dilli (5,7-6,4 mm) olan iri vücutlu arılardır. Vücutları uzun ve seyrek kıllarla kaplıdır. Vücut renkleri siyah, karınları geniş olup 2. ve 3. karın segmentlerinde sarı noktalar bulunur. Hırçındırlar ve oğul verme eğilimleri yüksektir. Kışlama yetenekleri yüksektir. İlkbaharda yavaş gelişirler. Koloniler genellikle yazın ve kışın orta güçtedir. Bal verimleri düşüktür.
KIBRIS ARISI: Sarı renklidir. İtalyan arısına benzer fakat daha küçük daha koyu sarıdır. En tipik özellikleri aşırı hırçın ve sokucu olmalarıdır.
SURİYE ARISI: İtalyan ve Kıbrıs arılarına benzerler çok çalışkandır ve fazla yavru verirler. Karnın üç segmenti üzerinde soluk renkte çizgiler bulunur.
ANADOLU ARISI: Genellikle esmer renkte sakin, kışlama yetenekleri iyi, çalışkan ve dayanıklı arılardır. Yağmacılık eğilimleri fazla değildir. Yön belirleme bakımından üstün performans gösterirler. Kuluçka sezonu dışında yavru yetiştirme aktiviteleri çok düşüktür ancak döl verimi ve yavru yetiştirme aktiviteleri üstün bir ırktır. Az miktarda bal tüketir bu nedenle kıt koşullarda dahi bal biriktirebilir. Fazla propolis taşırlar.
Görmüş olduğumuz üzere dünya genelinde kabul edilen arı ırkları; kafkas, karniyol, italyan, anadolu, kıbrıs, suriye ve esmer arı ırkı olarak adlandırılan arı ırkları mevcuttur. Ayrıca, belfast arı ırkını duymayan yoktur. Aslında bu doğal olarak gelişen bir ırk değil daha sonra insanların aşılama yöntemi ile buldukları ırklardır yani hibrid ırkta denir.